Interview met Antje de Wit
Zangpedagoge Antje de Wit geeft workshops over de Lichtenberger® Methode. In dit interview vertelt ze daar uitgebreid over.
Op deze pagina lees je meer over Antje als docent en haar interesses buiten de muziek.
Wat is de Lichtenberger Methode en waarvoor is die geschikt?
De Lichtenberger Methode gebruikt de stemklank als voertuig tot ontspanning. Het is anders dan bijvoorbeeld Alexandertechniek, die van het lichaam uitgaat. Bij de Lichtenberger Methode leer je zintuiglijk de klank en resonans waar te nemen.
Niet als in: “Hoor ik de klank die ik wil maken?”, want als die klank niet de gewenste is, krijg je een oordeel dat stress veroorzaakt, waardoor je spanning krijgt in plaats van ontspanning.
Maar wél als in: “Wat, waar en hoe voel ik nu de klank in mijn lichaam? Jouw stemklank heeft namelijk veel meer natuurlijke mogelijkheden om zich zelf te reguleren dan je misschien vermoedt. De methode is dus minder op handelingen gericht, die motorische druk veroorzaken. De basis van deze methode is ergonomisch onderzoek naar de vraag: hoe kan je je stem als muziekinstrument gezond en zonder overbelasting gebruiken?
Anders gezegd: je ontwikkelt je vermogen om je zang en klank met al je zintuigen waar te nemen. Daardoor ben je niet zo zeer bezig met een muzikale prestatie, maar veel meer met een zintuiglijke waarneming, waardoor je ook minder druk of spanning ervaart. Je stemklank heeft veel meer mogelijkheden om te resoneren en zichzelf te reguleren als je lichaam meer ontspannen is. Door vragen te stellen als coach, in dialoog met de leerling of cursist, stimuleer je een zintuigelijke en onderzoekende wijze van zingen, en dat ontspant. En daardoor kan je weer beter waarnemen wat er in jou gebeurt. Zo is de cirkel weer rond.
Ik ben dus niet een docent die zegt dat je het op een bepaalde manier moet doen; het is meer een ontdekkingsreis waarin ik je begeleid om de klank haar eigen vrije ruimte te geven.
Het resultaat is een moeiteloze, zichzelf regulerende stemklank. En bovendien een vollere rijkere klank met veel boventonen, ook wel glans genoemd.
Hoe heb jijzelf deze methode ontdekt?
Toen ik op latere leeftijd zang ging studeren aan de Schumann Akademie, moest ik een concert geven als afstudeeropdracht. Ik voelde dat zingen op een gegeven moment meer als fitness voelde dan als artistieks of musisch. Ik vond dat er een overfocus was op de techniek en dat ik me niet meer met de muziek bezighield. Vreselijk frusterend vond ik dat; ik dacht: “Ik kan niet zingen.” Iemand noemde toen al de Lichtenberger Methode, maar omdat ik trouw wilde blijven aan mijn docent, heb ik dat toen terzijde geschoven.
Later zag ik een VPRO-serie over zangers, die vertelden hoe ze met hun stem omgingen. Charlotte Margiono vertelde dat ze in Duitsland bij de grondlegger van de Lichtenberger Methode was geweest en dat ze een wonderbaarlijk herstel van haar stem en vertrouwen had ervaren. Ik was gefascineerd. “Ik zoek ook die ontspanning!”, dacht ik.
Ik begon in Den Haag erover te leren. Na mijn 1e les in die materie was mijn kijk op lesgeven en de stem al omgekeerd. Ik kon niet meer lesgeven op de ‘oude’ manier, die ik tot dan toe had. Ik ‘moest’ me dus wel me bekwamen als docent. Dat bracht me naar Duitsland; naar de bron, zou je kunnen zeggen.
Is het niet zweverig?
Zoals ik al zei: de methode is eigenlijk gewoon toegepast wetenschappelijk onderzoek. Het gaat om klank waarnemen. Het gaat concreet uit van de stemklank en van die zo volledig en onbelast mogelijk gebruiken.
Wat lastig, ongemakkelijk of confronterend kan zijn: je moet naar jezelf gaan kijken en luisteren. Mensen horen liever ‘je moet dit doen’ – een instructie voor het hoe of wat – dan dat je geleid wordt om zelf waar te nemen. En dat zelfonderzoek noemen mensen soms zweverig.
Voor wie is deze introductieworkshop geschikt?
Voor beginnende én gevorderde zangers, die deze methode willen leren kennen. Omdat het – zoals gezegd – niet gaat om een muzikale prestatie maar om zelfonderzoek, kan je altijd deelnemen. Het is een proces dat intern gericht is. Nieuwsgierigheid zijn en durven experimenteren maken de workshop leuk en leerzaam.